W Zakładzie Paleooceanologii realizowane są następujące zagadnienia badawcze:
Badania nad kopalnymi zespołami organizmów z ekosystemów morskich i wód śródlądowych;
Badania związane z rekonstrukcją klimatu w rejonie Morza Bałtyckiego i Cieśnin Duńskich przy wykorzystaniu okrzemek, otwornic oraz analiz geochemicznych;
Rekonstrukcja warunków środowiskowych Morza Południowochińskiego z zastosowaniem analizy wielowskaźnikowej (badania izotopowe oraz biomarkerów).
Climate forcing factors for marine environmental change during the mid- and late Holocene – a link between the eastern Atlantic and the Baltic Sea (ClimLink)
Okres realizacji: 1.01.2014 – 31.12.2016
Promotorem Projektu jest Uniwersytet Szczeciński, który reprezentuje dr Małgorzata Bąk jako koordynator. Projekt jest realizowany przez Zakład Paleooceanologii oraz Zakład Geologii i Paleogeografii WNoZ, US we współpracy z z Uni Research AS w Bergen, Norwegia i Instytutem Badań Morza Bałtyckiego w Warnemunde (IOW), Niemcy.
Finansowanie: Fundusze Norweskie w ramach Programu Polsko-Norweska Współpraca Badawcza, projekt nadzorowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.
Celem projektu jest rekonstrukcja warunków klimatycznych warunkujących zmiany w ekosystemach wschodniej części Morza Północnego, cieśnin Skagerrak i Kattegat oraz Morza Bałtyckiego, od środkowego do późnego holocenu (ostatnie 6000 lat). Przedmiotem badań są główne czynniki wpływające na zmiany klimatyczne i ich wzajemne powiązania i wpływy. W ramach realizacji Projektu testowane są następujące hipotezy:
1) stan Morza Północnego i Północnego Atlantyku determinuje wielkość wpływu wód o pełnomorskim zasoleniu do Bałtyku,
2) niewielkie zmiany dotyczące stanu Północnego Atlantyku mogą powodować duże zmiany w Morzu Bałtyckim,
3) zmiany warunków oceanicznych wschodniej części Morza Północnego i Północnego Atlantyku oraz Bałtyku spowodowane są tymi samymi czynnikami wywołującymi je.
Badania prowadzone są na podstawie analiz mikropaleontologicznych i geochemicznych o wysokiej rozdzielczości, na podstawie których prowadzona jest rekonstrukcja warunków środowiskowych i klimatycznych. Analizowane są rdzenie osadów do badań pobrane na przekroju od Morza Norweskiego, poprzez Skagerrak, Kattegat, Basen Arkoński, Basen Bornholmski do Zatoki Gdańskiej.
Ewolucja „delty Hainan” na północno-zachodnim szelfie Morza Południowochińskiego jako reakcja na paleośrodowiskowe zmiany od późnego plejstocenu (ERES)
Evolution of the „Hainan delta” (South China Sea’s nortwestern shelf) as a response to changes in palaeoenvironment since late Pleistocene (ERES)
W realizację projektu zaangażowani są naukowcy z Zakładów Paleooceanologii, Geologii i Paleogeografii oraz Geologii Morza Wydziału Nauk o Ziemi.
Projekt realizowany jest we współpracy z Kantońską Służbą Geologii Morza (GMGS, Chiny).
Okres realizacji: 2015 – 2019.
Głównym celem projektu jest uzyskanie wysokorozdzielczego modelu sekwencji stratygraficznej dla rekonstrukcji zmian paleośrodowiskowych w zatoce Beibu (Morze Południowochińskie) – będących rezultatem reakcji środowiska na wahania poziomu morza i fluktuacje klimatu w okresie morskich stadiów izotopowych MIS-4 i MIS-2, oraz skorelowanie tych zmian z ewolucja globalnego klimatu w czasie ostatniego zlodowacenia.
Zadania badawcze:
− geometryczne modelowanie paleodelty;
− zbilansowanie materiału budującego paleodeltę na podstawie jej geometrycznego modelu oraz modelu wiekowego osadów;
− stworzenie modelu „source-to-sink” dla paleodelty;
− rekonstrukcja wzajemnych powiazań miedzy względnymi zmianami poziomu morza i procesami, które bezpośrednio przyczyniły się do powstania delty (analiza paleoklimatyczna i paleooceanograficzna, rekonstrukcja paleodolin rzecznych, analiza pionowych ruchów tektonicznych);
− identyfikacja zdarzeń ekstremalnych, nakładających się na cykliczna dynamikę osadów, które powinny także częściowo odzwierciedlać zmiany klimatyczne i procesy tektoniczne.
Metodyka:
− radiografia rentgenowska i analiza uziarnienia w celu uzyskania informacji na temat cech teksturalnych i strukturalnych osadów paleodelty;
− niedestrukcyjna analiza za pomocą wysokorozdzielczego skanera rdzeni osadowych XRF/MSCL, dostarczającego bardzo precyzyjnych danych, m.in. odnośnie względnej koncentracji pierwiastków i podatności magnetycznej w mikrowarstewkach osadu;
− analiza mineralogiczna i petrograficzna, pozwalające na uzyskanie informacji o składzie mineralnym osadów, w tym w szczególności minerałów ciężkich oraz ilastych, których skład powinien dostarczyć informacji na temat pochodzenia materiału osadowego budującego paleodeltę;
− analiza geochemiczna pierwiastków głównych i śladowych oraz CaCO3, organicznego C, N, S i Si;
− analiza biomarkerów (alkenonów) oraz indeksu Uk’37 celem rekonstrukcji zmian temperatury wód powierzchniowych (SST);
− analiza izotopów azotu i węgla, oraz całkowitego węgla organicznego (TOC) jako wskaźników produktywności biologicznej (15N i 13C), stanu troficznego, oraz dostawy substancji biogennych do środowiska morskiego;
− analiza okrzemek, otwornic oraz pyłków roślin, jako bardzo czułych wskaźników zmian środowiskowych, niezbędnych w rekonstrukcjach paleooceanograficznych i paleoklimatycznych.
– datowanie osadów z ostatnich 40 tys. lat zostanie wykonane metoda AMS 14C, a datowanie osadów starszych (do interglacjału eemskiego) metoda OSL, która zostanie wsparta badaniami paleomagnetycznymi.
